Hogeschool Osnabrück

Dicht bij Hamburg (DLD) heeft de Hogeschool Osnabrück met een Farmax spitmachine en een Rabe ploeg meerdere praktijkonderzoeken uitgevoerd. De hoofdvraag waarmee het onderzoek in 2018 van start is gegaan was: ‘Kan de spitmachine met een ploeg concurreren?’. Deze hoofdvraag werd in de brede zin van het woord genomen waardoor economische en ecologische verschillen aangetoond kunnen worden.

Hochschule Osnabrück

De Hogeschool Osnabrück is een veelzijdige hogeschool welke sterk vertegenwoordigd is in de (inter)nationale agrarische sector. Vanuit de hogeschool vinden veel belangrijke onderzoeken plaats welke van grote invloed zijn wat betreft onafhankelijke informatievoorziening voor de agrarische sector en wetgevende macht in Duitsland. Doordat de hogeschool hoog staat aangeschreven, is Farmax verkennende gesprekken aangegaan met Professor H. Korte (machinebouw) en later professor R. Anlauf (bodem- & plantwetenschappen) om het spitten te vergelijken met het ploegen. Het spitten is in Duitsland in de groenteteelt een welbekend begrip, echter zijn de mogelijkheden en toepassing van het spitten in Duitse akkerbouw relatief onbekend. Om deze reden zag de hogeschool uitdagingen om deze relatief ‘nieuwe’ methode van bodembewerking in de praktijk te testen. Doormiddel van het onderzoek wil het team het dieselverbruik, de bodemstructuur, de plantgroei, de menging van organische stof en het economische aspect nader onderzoeken. Wasse B.V. heeft voorafgaand aan het onderzoek samen met Farmax de levering van een Farmax LRP Profi 300 met ringrol verzorgt. Na verschillende vooronderzoeken is in september 2018 begonnen met de eerste praktijktest door student Mario Sandmann op het proefperceel bij Hamburg. Op een proefveld van 5 hectare is de bodem bewerkt met de Farmax spitmachine en een 5 schaar ploeg met strokenrister. Om de 30 meter werd gewisseld van bodembewerking, dit werd gedaan om bodemverschil in het perceel zoveel mogelijk te minimaliseren. Het spitten en ploegen werd op dezelfde dag uitgevoerd. Eveneens werd de bemesting en de spuitmiddelen tegelijkertijd over de verschillende proefstroken uitgevoerd.

Resultaten

De eerste resultaten konden gemeten worden in de herfst van 2018, toen het gewas op kwam. Voor de opkomst van het gewas heeft de studiegroep het mengend vermogen onderzocht bij spitten en ploegen en kostenberekeningen gemaakt voor de verschillende bewerkingen. In figuur 1: Bodemvisualisatie van ploegen en figuur 2: Bodemvisualisatie van spitten ziet u de verschillen in kleur tussen het ploegen en spitten. Tijdens de praktijktest zijn foto’s gemaakt van de horizondoorsnedes van de geploegde- en gespitte bodem. Doormiddel van een computer-programma is de bouwvoor opgedeeld in drie diepten (A, B en C). Horizon A beslaat de toplaag van 0 tot en met 10 cm diepte, horizon B 11 tot en met 20 cm diepte en horizon C 21 tot en met 30 cm diepte. Hierna heeft het programma per horizon het percentage blauwe zanddeeltjes berekend ten opzichte van de gehele bouwvoor, dus het aantal blauwe zanddeeltjes van bijvoorbeeld horizon A ten opzichte van alle niet-zanddeeltjes over de gehele bouwvoor (A, B en C samen).

Door middel van tabel 1: meningspercentage bodem is te zien hoeveel procent van de horizonten gemengd is ten opzichte van de gehele bouwvoor.

In totaal mengt de spitmachine ruim 20% van de bouwvoor, een ploeg nog geen 14%. Doordat de spitmachine de bouwvoor egaler mengt betekent dit dat gewasresten & meststoffen beter door de gehele bouwvoor gemengd wordt, de gewasteelt heeft hier in het nieuwe teeltseizoen profijt van.

In figuur 3, 4 en 5 waarbij verticale bodemdoorsnedes zijn gemaakt op 5-, 10- en 20 centimeter is het mengbeeld te zien van een ploeg en spitmachine. Te zien is dat in de bovenste laag van de bouwvoor het mengend vermogen van een spitmachine hoger is dan een ploeg.

Naast het onderzoek van het mengend vermogen van een spitmachine en ploeg is een opbrengstverhoging geconstateerd van omgerekend bijna 10% ten opzichte van de geploegde bodem (ploegen: 9542 kg/ha & spitten 10469 kg/ha). Deze opbrengstverhoging is afhankelijk van het soort bodem en de weersomstandigheden.

Ook zijn de bewerkingskosten berekend op het proefbedrijf door de studiegroep. In deze kostenberekening zijn alle kosten meegerekend, zoals: afschrijvingskosten, onderhoudskosten, dieselverbruik (+adblue) en loonkosten.

Het onderzoek constateert op het proefperceel dat de kosten als volgt geconstateerd konden worden;

• Hectareprijs bij ploegen en daarna wintertarwe inzaaien: € 167,73
• Hectareprijs bij spitten en wintertarwe inzaaien (spit-zaaicombinatie): €134,37

Het kostenverschil op het proefbedrijf was €33,36 per hectare. Het verschil in kosten komt doordat het spitten en zaaien gecombineerd kan worden waardoor een besparing plaats vindt op loon- en dieselkosten. Mede om deze reden kan er door de combinatie van spitten en zaaien een kostenbesparing behaald worden van 15- tot 20% per hectare.